Øerne Vi Solgte
’Øerne vi solgte’ er et netsite med webdocs, film, tekst og opgaver til folkeskolens ældste klasser (og ungdomsuddannelserne) om Det tidligere Dansk-Vestindien. Danmark solgte øerne til USA i 1917 og afsluttede dermed et 250 års dansk styre bygget på slavegjorte afrikanere. I Danmark er der delte meninger om, hvilken relation vi har og skal have til de tidligere kolonier og til øernes nuværende befolkning. På øerne i Vestindien, som i dag hedder US Virgin Islands, oplever befolkningen den oprindelige danske tilstedeværelse tydeligt i bygninger, landskab og navne. Også her er meningerne delte om forholdet til Danmark.
Rodløs
I 2015 søgte mere end 21.000 flygtninge asyl i Danmark. Antallet har siden været faldende, men det er omfanget af udfordringerne ikke.
Det er nu, at flygtningene skal finde deres vej ind i det danske samfund – og det gælder også for unge flygtninge, som skal lære et nyt sprog og kultur, finde nye venner og falde til i en ny hverdag i Danmark med både op- og nedture.
Det handler tv-serie Rodløs, som blev sendt på DR3 i 2017, om.
Rodløs følger Anas, Jacob, Ali, Aref og Hadji i deres første tid, efter de ’flyver fra reden’ – Asylcenteret Ærø – og ud i landet for at starte et nyt liv.
Vi holder fest
Vi holder fest er et undervisningsmateriale som består af seks film på mellem fem og syv minutter med tilhørende skriftligt materiale og opgaver. Hver film handler om en væsentlig højtid og den tilhørende fest i en af de mange kulturer fra andre lande, som nu findes i Danmark. Tanken er altså ikke at tage ud i verden for at se, hvordan højtiden foregår dér, men at vise hvordan det foregår her i Danmark når mennesker, der har boet her en eller flere generationer, højtideligholder højtiderne fra den kultur de kommer fra. Gennem festerne lærer man hinanden og andre kulturer bedre at kende, hvilket bidrager til inklusion og respekt for ”de andre”. I slutningen af hver af teksterne om festerne er der link til opgaveark og forslag til videre læsning.
Tekst: Leda Festini Jensen og Lisbeth Lyngse
Foto: Ole Christiansen og Lisbeth Lyngse
MIN FEST
”Min fest” er en film om Fatma, der er muslim, Miriam, der er jøde, og Anna, der er katolik. De tre piger står overfor nogle afgørende tidspunkter i deres religiøse liv: Fatma skal gennemføre fasten i Ramadanmåneden. Miriam skal have sin Bat Mitzvah, og Anna skal firmes. Filmen handler derfor om nogle grundlæggende ritualer og fester i de tre verdensreligioner: Islam, jødedom og kristendom. Til filmen er der knyttet et skriftligt undervisningsmateriale. Filmen og undervisningsmaterialet kan bruges til at arbejdet med to af kompetenceområderne i kristendomsundervisningen i 6. og 7. klasse: Livsfilosofi og etik og Ikke-kristne religioner og andre livsopfattelser. Materialet kan også bruges i tværfagligt samarbejde med dansk, samfundsfag eller historie. Det helt overordnede formål med filmen og det tilhørende undervisningsmateriale er at opnå et grundigt kendskab til Islam, jødedommen og den katolske tro. Materialet og de tilhørende arbejdsopgaver kan downloades her.
Ejnar Dyggve
Som arkæolog foretog Dyggve arkæologiske udgravninger i ruinbyen Salona i regionen Dalmatien i Kroatien, men også i Grækenland, Italien og ved Jellinghøjene i Danmark. I filmen fortæller en række mennesker om Dyggve og Salona. Filmen er produceret til en udstilling med Ejnar Dyggves arkiv i Split.
Dokumentar, 15 min.
Instruktion: Leda Festini og Lisbeth Lyngse
Fotograf: Lisbeth Lyngse
Gekko 2014
Et rigtigt hjem?
10 børn og unge fortæller om, hvordan det er at bo på en døgninstitution. Deres beretninger kædes sammen af filmens fortæller Malkit Singh, der fra den voksnes perspektiv kan fortælle om et langt liv på forskellige døgninstitutioner. I filmen optræder børnene anonymt med et selvvalgt dæknavn og deres alder. De børn og unge, som optræder med synligt ansigt i filmen, er skuespillere, som indgår i rekonstruktioner af filmens historier.
Til filmen er der produceret et undervisningsmateriale, og der er lagt ekstra klip på nettet. Det er skrevet til studerende på pædagog- og socialrådgiveruddannelserne og til medarbejdere på døgninstitutioner, socialcentre mm. Tanken er at hæftet og filmen kan bruges til at rejse faglige diskussioner om anbragte børn og unge, som kan føre til forbedringer i deres livsvilkår.
Dokumentar, 42 min.
Instruktion: Lars Gudmund Hansen
Producer: Lisbeth Lyngse
Fotograf: Henrik Kloch og Lisbeth Lyngse
Gekko 2014
Vi ved, hvad der er bedst for dig
”Der er nogen familier, hvor der foregår der rigtig meget social kontrol i flere generationer. Hvor det stadig er bedstefaren, der skal sige god for det ene eller det andet, ” siger Khaled Mustafa om det sociale pres mange unge mænd med indvandrerbaggrund er udsat for. I filmen Vi ved, hvad der er bedst for dig fortæller fire mænd med indvandrerbaggrund deres historier om, hvordan enten selv har været udsat for, eller har udsat andre for socialt pres i forbindelse med kærester og ægteskab, uddannelse, religion og påklædning. For Alaa Garathi gik det så vidt, at hans forældre forsøgte at bortføre ham til Irak.
Dokumentar, 38 min.
Instruktion: Leda Festini og Lisbeth Lyngse
Fotograf: Henrik Kloch og Lisbeth Lyngse
Gekko 2014
Jeg vil bare være mig selv
Når unge piger med indvandrerbaggrund kommer i puberteten, har de nogen gange andre forventninger til ungdomsliv, kærester og ægteskab end deres familie. Og det sker så, at de bliver truet af æres-relaterede konflikter og tvangsægteskab.
I filmen fortæller Birgitte Karlsson, som er leder af Etnika, om hvorfor nogle indvandrerpiger, der ikke vil indordne sig under familiens normer, må flygte og gemme sig.
Vi besøger også socialcenter RED, hvor lederen Anita Johnson fortæller om, hvordan de må skjule både unge kvinder og mænd, som er truet af deres familier, fordi de ønsker at bestemme over deres eget liv. Og vi hører tre piger fortælle deres historier. De er flygtet fra vold, tvangsægteskab og genopdragelsesrejser. De vil bare have lov til at være sig selv.
Instruktion: Lisbeth Lyngse
Fotograf: Henrik Kloch og Lisbeth Lyngse
Gekko 2009
På flugt
Younis’ far åbner med rystende hænder brevet fra udlændingeservice. Hele familien står anspændt. Hvad skal der nu ske med dem? Da Younis hører, at de endnu engang skal flyttes til et nyt center, bryder hans verden sammen. Det er sjette gang på seks år. Han kan ikke klare igen at miste sine gode venner, så han beslutter at tage sagen i egen hånd. Han går under jorden. Han er overbevist om, at hvis han ikke er der, når asylmedarbejderne kommer for at hente dem, kan familien ikke blive flyttet.
Undervejs får Younis hjælp af sin danske ven Anton.
Drama, 30 min.
Instruktør: Jesper Troelstrup
Fotograf: Henrik Kloch
Kvinder i forandring
Dokumentar, 41 min.
Sajida Afzal er ortopædkirurg, født i Pakistan. Nuray Danismaz studerer til sygeplejerske, hendes baggrund er tyrkisk. Og Jean Petersen er plejehjemsassistent, født i Malawi. Fælles for dem er, at de som mange kvinder med udenlandsk baggrund har taget en uddannelse i Danmark.
I filmen ”Kvinder i forandring” fortæller de om, hvordan det er at tage uddannelse i Danmark, når man kommer fra en anden kultur. Hvordan det er at leve mellem to kulturer. Hvad har de med og hvad har de fået? Hvilke muligheder har de fået i Danmark og hvilket problemer er der?
Instruktion: Barbara Cros og Lisbeth Lyngse
Fotograf: Henrik Kloch og Lisbeth Lyngse
Manden Med Cameraet 2009
Islam i Danmark
Hvordan er det at leve som muslim i Danmark?
Daværende folketingsmedlem Naser Khader og familierne Al-Farra og Abdou fortæller i tre undervisningsfilm, hvor forskelligt de muslimske familier lever.
Ægteparret Gina og Jehad Al-Farra er begge læger, Jehad er fra Syrien og mødte Gina, da han læste på universitetet Rumænien. Der blev de gift og hun konverterede senere til islam. Nu bor de i Rødovre udenfor København med deres seks børn.
Familien Abdou kommer fra Ægypten. Mohamed Abdou kom første gang til Danmark i 1973 og var med til at åbne den første moske i Skandinavien. Nu er han gift med Omaima, de har tre børn og er den eneste muslimske familie i Brørup i Sønderjylland. Familierne fortæller om deres tro og kultur og om, hvordan det er at leve som muslimer i Danmark.
Dokumentar. 3 x 28 min.
Instrukør: Lisbeth Lyngse
Fotograf: Thomas Korsholm
Gekko 2004
Islam i Danmark, 1. del:
ÆGTESKAB OG ÆRE
Gina og Jehad Al-Farra fortæller om, hvordan de mødte hinanden som studerende i Rumænien. Mohammed Abdou fandt sin kone ved at skrive til sine forældre og bede dem finde en kone til ham. De så ikke hinanden før de blev gift. Familierne fortæller også om deres syn på unge, og om, hvordan det skal foregå, når de unge skal finde en ægtefælle.
Islam i Danmark, 2. del:
DAGLIGDAG OG TRO
Kan en muslimsk livsform forenes med et liv i Danmark? Den anden film – dagligdag og tro – handler om muslimernes daglige praksis og islams fem søjler: trosbekendelsen, bønnen, almissen, fasten og pilgrimsfærden. Gena Al-Farrah fortæller om sin pilgrimsrejse til Mekka. Vi er med til fredagsbønnen i moskeen og hører om kvindernes rolle i familien.
Islam i Danmark, 3. del:
TRADITION OG DEMOKRATI
Kan islam og demokrati forenes? Den tredje film – tradition og demokrati – handler om historie og politik. Folketingsmedlem Naser Khader, Jehad Al-Farra og Mohamed Abdou fortæller om Koranen, om Islams historie i Mellemøsten og Danmark og om begreber som sharia og jihad.
Plads til os alle
“Plads til os alle” skildrer den mest betydningsfulde bevægelse i Danmark i sidste århundrede. En bevægelse, der på godt og ondt har været en stærk drivkraft i at skabe det samfund, vi har i dag.
I otte temaer á 50 minutters varighed skildres udviklingen fra industrialiseringens barndom til nutidens informationssamfund gennem et hav af personlige beretninger, arkivfilm og fotos, malerier fra tiden, avisklip og små rekonstruktioner.
“Plads til os alle” er blevet produceret i forbindelse med LO’s 100 års jubilæum i 1998. Filmene kan hentes gratis hos Filmstriben.
GEKKO Medieproduktioner stod også for det medfølgende website, der findes hos Arbejdermuseet.
Dokumentar, 8 x 50 min.
Instruktør: Uffe Lynglund, Lisbeth Lyngse, Jørgen Pedersen
Fotograf: Manuel Sellner
Gekko 1998
Plads til os alle, del 1
MED LOVEN ELLER UDEN
I 1871 udsender Louis Pio et hefte, hvor han skildrer den bundløse fattigdom, industri- og landarbejdere lever under. Det bliver starten på de begivenheder, der fører til dannelsen af den danske arbejderbevægelse. Senere splitter revolutionerne i Rusland den internationale arbejderbevægelsen i en kommunistisk og socialdemokratisk del.
Plads til os alle, del 2:
DET LANGE SEJE TRÆK
I slutningen af 1800-tallet var arbejdsdagen på 11-12 timer og lønnen ganske lav. Fagforeninger var et ukendt ord for de fleste og fagligt aktive blev ofte fyret. Men langsomt voksede fagforeningerne sig større. Kvinder, landarbejdere og tyende fik rettigheder. Og fagbevægelsen udviklede sig til en af de stærkeste organisationer i Danmark.
Plads til os alle, del 3:
NÅR BÆGERET FLYDER OVER
I 1998 udbryder der for første gang i 13 år storkonflikt. Den ene halvdel af befolkningen hamstrer mælk og benzin, den anden halvdel ser forundret til. 100 år før, i 1899, er befolkningen vidne til den første landsdækkende arbejdskamp. Efter 4 måneder bliver der forlig. Nu skal der være ordnede forhold på arbejdsmarkedet.
Pladstil os alle, del 4:
SNORENS TREDJE STRENG
Drømmen var, at arbejderne skulle skabe deres egne virksomheder. De kooperative virksomheder skulle være “snorens tredje streng” – en ligeværdig partner med fagbevægelse og parti. Kooperationen skulle skaffe arbejderne bedre og billigere varer, lære dem at styre produktionen selv og være et våben i arbejdskampe.
Plads til os alle, del 5:
FRA BAGGÅRD TIL BETON
”Et kælderhjem består af et rum hvortil knytter sig et spisekammer uden lys eller luftadgang. I denne lejlighed, der er fugtig og rå i højeste grad, lever mand, kone og fem børn.” Sådan lyder et uddrag af rapport fra sundhedspolitiet i Århus under 1. verdenskrig. Usle forhold og bolignød var den direkte anledning til at folk begyndte at slutte sig sammen i boligforeninger.
Plads til os alle, del 6:
LIDT ARBEJDE SKADER IKKE
Skolefolk, læger, fagbevægelse, arbejdsgivere og forældre har skændtes om, hvorvidt børnearbejde var nødvendigt, opbyggeligt eller sundheds-skadeligt. Fra den første fabrikslov i 1873, der forbyder børn under 10 år at arbejde på fabrik, til nutidens diskussioner om avisbudenes alder. Og børnene selv har også blandet sig.
Plads til os alle, del 7:
LYS OVER LAND
Omkring år 1900 ser borgerskabet ned på arbejderne. Men arbejdere ville ikke finde sig i at blive set ned på, bare fordi de har dårligere levevilkår end andre. Arbejdere vil anerkendes som ligeværdige borgere. Derfor begynder arbejderbevægelsen at oprette læseselskaber, etablere højskoler, danne oplysningsforbund, forlag og meget mere.
Plads til os alle, del 8:
GØR DIN PLIGT OG KRÆV DIN RET
I løbet af de sidste 30 år er antallet af personbiler i Danmark vokset med mere end 100%, halvdelen af alle husstande har fået en computer, og forbruget af alkohol er fordoblet. Danmark er et rigt land. Men skattetrykket er højt og næsten en million mennesker er på overførselsindkomst. Opbygningen af velfærdssamfundet begynder i 1920erne.